Sự kiện tập kết ra Bắc 1954 – nước mắt và niềm tin của một lãnh đạo.
Vào mùa thu năm 1954, hay tin đồng bào miền Nam tập kết đã đến bến Sầm Sơn – Thanh Hóa, tuy bận trăm công ngìn việc, nhưng Bác vẫn dành thời gian viết “Thư gửi bộ đội, cán bộ và gia đình cán bộ miền Nam ra Bắc”, gửi đi những lời chia sẻ và động viên đến từng người, từng gia đình, nhằm khích lệ mọi người tham gia vào công cuộc xây dựng đất nước. 70 năm qua, lời Bác Hồ vẫn mãi trong sự nghiệp của mỗi người miền Nam tập kết.
Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, theo đó, nước Việt Nam bị tạm thời chia cắt thành hai miền qua vĩ tuyến 17. Với tầm nhìn xa, trông rộng, Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ đạo khẩn trương bố trí một bộ phận cán bộ, đảng viên ở lại miền Nam để lãnh đạo cuộc chiến đấu và chuyển hàng vạn đồng bào và con em các gia đình cách mạng đi cùng với bộ đội và cán bộ tập kết ra Bắc để đào tạo đội ngũ cán bộ vừa góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, vừa chuẩn bị lực lượng cho cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Trong bối cảnh đó, kẻ ở, người đi trong lòng ngổn ngang trăm bề, họ mang theo cả thanh xuân cống hiến cho cách mạng. Đâu đó những người con chưa kịp từ biệt cha mẹ, anh chị để rồi đằng đẵng mấy mươi năm xa cách,… Là những người con của Tổ quốc, những cán bộ, chiến sĩ, học sinh các gia đình miền Nam tập kết ra Bắc đã luôn không ngừng nỗ lực, vượt bao khó khăn, sớm ổn định cuộc sống và có nhiều đóng góp cho công cuộc kháng chiến, thống nhất nước nhà. Mặc dù phải rời xa gia đình trong 21 năm nhưng những học sinh miền Nam vẫn được sống trong vòng tay yêu thương đùm bọc của đồng bào miền Bắc. Nhân dân miền Bắc đã nhường cơm sẻ áo giành những gì tốt nhất cho con em miền Nam ruột thịt.
Nhiều đồng chí còn kể lại: khi đồng chí Hoàng Quốc Việt dẫn đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ vào miền Nam để nắm tình hình chuyển quân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dặn đồng chí Hoàng Quốc Việt phải nhắc nhở các cấp, các ngành quân – dân – chính ở miền Nam thực hiện nghiêm túc và chuẩn bị chu đáo việc đưa thiếu nhi, học sinh miền Nam tập kết theo đúng tiêu chuẩn, chính sách, khẩn trương và đảm bảo an toàn. Biết được số lượng học sinh miền Nam tập kết ra Bắc, Bác trách: súng đạn ta thiếu, có thể mua sắm được, sao các chú không dành tàu chở nhiều cháu miền nam ra đây để các cháu được học hành.
Được biết, Bác Hồ đã chỉ thị cho đồng chí Nguyễn Văn Tạo, một cán bộ cách mạnh lão thành người miền Nam, lúc ấy là Bộ trưởng Bộ Lao động, làm Trưởng ban tổ chức đón tiếp lực lượng tập kết tại bến Sầm Sơn – Thanh Hóa. Đồng chí Tạo nói: Bác Hồ giao cho tôi công việc này và dặn đi dặn lại: “Chú là người miền Nam, chú hiểu tâm tư, tình cảm cũng như sự cần thiết trong sinh hoạt, đời sống của các cô, các chú trong đó ra, cả các cụ lớn tuổi cũng như các cháu thiếu nhi. Vậy chú phải thay mặt Đảng, Chính phủ tiếp đón thế nào dể tỏ được sự yêu thương, lo lắng, thắm tình của Đảng và Bác đối với đồng bào miền Nam ruột thịt. Như chú biết, ở miền Nam không có cái rét cắt ruột như ở miền Bắc đâu, phải có đầy đủ quần áo ấm và chăn bông cho tất cả, các khăn quàng cổ cho cụ già, xà phòng và khăn bông cho các cô có con mọn”. Trên cương vị là một lãnh đạo tối cao bận trăm công nghìn việc, nhưng Bác Hồ thường xuyên theo dõi tình hình miền Nam và luôn động viên đồng bào miền Nam trên đất Bắc.
Sự động viên kịp thời của Bác đã cổ vũ mạnh mẽ tinh thần cho đồng bào miền Nam và thổi bùng “ngọn lửa đoàn kết dân tộc” để rồi những con tàu xuất phát từ miền Nam chở theo hơn 50.000 đồng bào, chiến sĩ, học sinh ra miền Bắc với mong muốn “Mỗi người sẽ tùy theo sức mình tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà”.
Nguyễn Quý (TTLT)
